Róźnie tô na tym Bôzým świecie – bukôwiańskie godki

O bukôwiańskik godkak słów kilka… 

Teksty pisane gwarą podhalańską adresowane są wprost do czytelnika spoza regionu lub są z pewnością warte tego. Jeśli taka jest idea pisania gwarą, owo pisanie nie może być swobodne, niekonsekwentne czy wręcz błędne. Należy tu wyraźnie podkreślić, że przyjęcie pewnych ustaleń ortograficznych to również kwestia szacunku dla czytelnika.

Z satysfakcją odnotować zatem należy zamierzenie redaktora niniejszego tomu, pana Krzysztofa Kudłaciaka, by spróbować praktycznie się zmierzyć z problemami ortografii. Będzie to z pewnością pierwsze takie opracowanie, w którym kwestie ortograficzne zostały przeanalizowane teoretycznie i zastosowane praktycznie. Czas pokaże, czy przedstawione tu propozycje zostaną zaakceptowane przez piszących gwarą.

(Ze wstępu prof. dra hab. Józefa Kąsia)

Wielka to przyjemność móc stwierdzić, że po „Bukôwiańskie godki” warto sięgnąć. Napisane jędrną gwarą bukowiańskich gawędziarzy, oddają prawdę o życiu naszej Skalnicy. Potrafią też niejednokrotnie czytelnika bawić, ale i trzymać w napięciu, wywołać nostalgiczną refleksję i zaskoczyć nieoczekiwaną puentą. Góralskie porzekadło głosi, że: Ludzie i młôdôść mijajôm, inô siwe wiyrchy ôstajôm. Jestem głęboko przekonany, że wśród społeczności Podhala te gawędy również na trwałe pozostaną. Wierzę, że będą żyć i grać jak niefałszujący instrument, oddający przyszłym pokoleniom to wszystko, co na dnie serc grało ich twórcom. Będą żyć, bo są autentyczne nie tylko przez fakt, że niosą ku nam i ku przyszłości wspomnienia „tamtych czasów”, nie tylko dzięki temu, że emanują góralskimi sercami ich autorów, ale także dlatego, że również są pogłosem podhalanizmu naszych dusz.

Zbiór Bukôwiańskik godek wpisuje się w nurt tekstów, w których góralska kultura opowiada o samej sobie. Mimo  bogatej tradycji gawędziarskiej na Podhalu powstało stosunkowo niewiele zbiorów, obrazujących jej zasobność. (…) Bukowiańska antologia gadek pojawia się więc po przeszło czterdziestu latach przerwy i jest pod wieloma względami przedsięwzięciem nowatorskim.
Podstawowym kryterium doboru tekstów do niniejszego zbioru, (…) było pochodzenie gawędziarzy. Wszyscy oni wywodzą się z Bukowiny Tatrzańskiej, każdy z nich jednak inaczej przędzie swoją opowieść.
Róźnie tô na tym Bôzym świecie – nie sposób się z tym nie zgodzić. Róźnie tô tyz z tymi godkami. Sôm jes takie i sôm jes inkse. Ale sôm! A jak sôm, tô i côsi wortajôm, i dôkôndsi wiedôm. Ku downôści, ku môndrôści, ku radôści. Ale na kóniec zawdy wiedôm ku cłekôwi, cô w godce swój świat zamyko, godkôm som sie ôpôwiado i w godce światu pôznać daje.

Róźnie tô na tym Bôzým świecie – bukôwiańskie godki to 74 gawędy opowiedziane przez bukowian, zilustrowane grafikami Władysława Trebuni-Tutki, pod redakcją Krzysztofa Kudłaciaka. Książkę można nabyć w bukowiańskim Domu Ludowym oraz w księgarni w Bukowinie Tatrzańskiej.