22 lipca (wtorek) o godzinie 20.00 odbędzie się autorskie spotkanie z Zbigniewem Sikorą połączone z promocją książki pt. „Krwawy Ślad”. Opowieść o bohaterach z Podhala walczących z hitlerowskim okupantem.

Książka poświęcona jest pamięci zamordowanych mieszkańców 18 podhalańskich miejscowości podczas pacyfikacji 1943 roku. Ofiarami byli ludzie, którzy pomagali, współpracowali bądź należeli do partyzanckiego oddziału Wojciecha Duszy „Szaroty” pochodzącego z Odrowąża.

Tytuł książki nawiązuje do tragicznych wspomnień ocalałych, którzy opowiadali, jak po rozstrzeleniu mieszkańców „Słodyczek” – przysiółka Nowego Bystrego, ciała były wiezione na „włóckak” na cmentarz, a kapiąca krew znaczyła ich ostatnią drogę.

Podczas zbierania dokumentacji okazało się, że nie ma prawie żadnych opracowań na temat oddziału Wojciecha Duszy „Szaroty”, który był pierwszym zbrojnym oddziałem ZWZ-AK walczącym na Podhalu z okupantem i kolaborantami.

Początkowo książka miała dotyczyć tylko Nowego Bystrego, gdzie w sumie zabito 20 osób, ale okazało się, że za współpracę z oddziałem partyzanckim „Szaroty” zabici zostali również ludzie z innych podhalańskich wsi. I tak powstał pomysł, aby opisać Wojciecha Duszę „Szarotę” i jego oddział, a do książki włączyć wszystkie miejscowości związane pacyfikacjami. Z dokumentów wynika, że akcje prowadzone były w następujących miejscowościach:

1. Biały Dunajec
2. Bielanka
3. Bustryk
4. Ciche
5. Czarny Dunajec
6. Czerwienne
7. Dział
8. Dzianisz
9. Koniówka
10. Ludźmierz
11. Morawczyna
12. Nowe Bystre
13. Podczerwone
14. Raba Wyżna

1. Ratułów
2. Ząb

16. Rdzawka
17. Zakopane

W sumie zabitych zostało lub zginęło w obozach 96 osób.

 

W książce są przede wszystkim zeznania świadków tamtych wydarzeń złożone w latach 70-tych, podczas toczącego się wówczas śledztwa „Gestapo Zakopane” zawierającego 65 tomów akt (w jednym tomie jest 5-6 grubych teczek). Są to najbardziej wiarygodne przekazy, złożone pod odpowiedzialnością karną. Na dzień dzisiejszy większość tych ludzi już nie żyje. Dokumenty dotyczące pacyfikacji Nowego Bystrego zostały opracowane wraz z relacjami potomków rozstrzelanych osób i przedstawione w formie fabularnej.

 

Ciekawa jest postać samego Wojciecha Duszy „Szaroty”. Można by go nazwać „góralskim  Bondem”, ale nie wymyślonym, lecz prawdziwym. Nie sposób opisać w paru zdaniach jego działalności partyzanckiej, nikt też nie wspomina o jego próbach zamachów na Wacława Krzeptowskiego i najprawdopodobniej również na gubernatora Hansa Franka. Z całą pewnością Wojciech Dusza „Szarota” zasługuje na pomnik, a nie na zapomnienie.

 

W nawiązaniu do historii świata,  Polski,  Podhala,  Nowego Bystrego w książce „Krwawy Ślad” znajdują się rozdziały zatytułowane według słów sentencji przypisywanej marszałkowi Fochowi:

 

Ojczyzna to ziemia i groby

Narody tracąc pamięć, tracą życie.

 

Ziemia – rozdział przybliżający temat osobom nieznającym dokładnie tych rejonów. Podhalańskie Nowe Bystre ukazane w kontekście historii Polski jest przykładem życia, jakie toczyło się w sąsiednich wioskach.

 

Naród – opis ludności Podhala ich historii, warunków życia na przykładzie mieszkańców Nowego Bystrego

 

Ojczyzna – zarys historii świata, Polski, Podhala od 1918 roku do 1939 roku.

 

Groby – rozdział obejmuje lata od 1939-1945 roku, czasy okupacji i związane z tym trudności, z jakimi musiała się borykać ludność na Podhalu:

1. Rok 1939
2. Okupacja
3. Podhale strefą zamkniętą
4. Oprawcy
5. NKWD – Gestapo spotkanie na szczycie
6. Żydzi
7. Folksdojcze
8. Propaganda
9. Niewolnicy XX wieku
10. Opór
11. Rabunek
12. Narodziny „Szaroty”
13. Rok 1943
14. Oddział „Szaroty”
15. Trasa Północ-Południe
16. Walka
17. Samodzielny dowódca
18. Nowe siły
19. Zasadzka na Wacława Krzeptowskiego
20. Genealogia końca wrzesień 1943
21. Genealogia końca październik 1943
22. Genealogia końca listopad 1943
23. Genealogia końca grudzień 1943
24. Genealogia końca 1944

 

W podrozdziałach Genealogia końca opisane są chronologicznie pacyfikacje wiosek podhalańskich w ramach niemieckiej akcji niszczenia oddziału „Szaroty” i osób, które  go wspierały.

 

Pamięć – rozdział obejmuje czasy powojenne i losy osób związanych z opisywanymi wydarzeniami:

1. Spotkanie ofiary z katem
2. Ludzie „Szaroty” w rękach UB
3. Powojenne losy uwięzionych „Szarotowców”
4. Powojenne losy oprawców i śledztwo
5. Zdrajcy
6. Tajemnica śmierci „Szaroty”

Życie – współczesne losy Polski, Podhala, rodzin, budynku „Palace”, publikacje o „Szarocie”

1. Potomkowie
2. Publikacje o „Szarocie”
3. „Palace”

Zbigniew Sikora Tel. 602 74 43 20  e-mail:   zsikora@nowebystre.pl